ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

γενικού υποβάθρου, ειδικού υποβάθρου, ειδίκευσης

γενικών γνώσεων, ανάπτυξης δεξιοτήτων

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ:

Περιγράφονται τα μαθησιακά αποτελέσματα του μαθήματος οι συγκεκριμένες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες καταλλήλου επιπέδου που θα αποκτήσουν οι φοιτητές μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος.

Συμβουλευτείτε το Παράρτημα Α

Περιγραφή του Επιπέδου των Μαθησιακών Αποτελεσμάτων για κάθε ένα κύκλο σπουδών σύμφωνα με το Πλαίσιο Προσόντων του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης

Περιγραφικοί Δείκτες Επιπέδων 6, 7 & 8 του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων Διά Βίου Μάθησης και το Παράρτημα Β

Περιληπτικός Οδηγός συγγραφής Μαθησιακών Αποτελεσμάτων

Μετά το πέρας του μαθήματος, οι φοιτητές:

Θα αποκτήσουν ειδικές γνώσεις γύρω από τον παροιμιακό λόγο και από το παραμύθι και θα τα μελετούν ως φιλολογικά είδη, αλλά και ως κοινωνικά φαινόμενα.

Θα μπορούν να εκτιμήσουν τις παροιμίες ως λαϊκή σοφία και την τέχνη της αφήγησης ως έναν ιδιαίτερο κώδικα επικοινωνίας που τρέφει το συλλογικό φαντασιακό.

Επίσης αναμένονται: νέες ερευνητικές ιδέες° παραγωγή ελεύθερης και δημιουργικής σκέψης° σεβασμός στη διαφορετικότητα και την πολυπολιτισμικότητα.

Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών

Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις

Λήψη αποφάσεων

Αυτόνομη εργασία

Ομαδική εργασία

Εργασία σε διεθνές περιβάλλον

Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον

Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών

Σχεδιασμός και διαχείριση έργων

Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα

Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον

Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου

Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής

Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

……

Άλλες…

…….

Αναζήτηση πληροφοριών με τη χρήση τεχνολογιών

Λήψη αποφάσεων

Αυτόνομη εργασία

Ομαδική εργασία

Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον

Συμβολή στην επεξεργασία ιδεών και στην παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών

Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα

Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον

Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου

Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής

Κατεξοχήν προαγωγή της ελεύθερης σκέψης, αναγκαίας για κάθε άνθρωπο και ιδίως για κάθε επιστήμονα και εκπαιδευτικό.

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Περιγράφονται αναλυτικά ο τρόπος και μέθοδοι διδασκαλίας.

Διαλέξεις, Σεμινάρια, Εργαστηριακή Άσκηση, Άσκηση Πεδίου, Μελέτη & ανάλυση βιβλιογραφίας, Φροντιστήριο, Πρακτική (Τοποθέτηση), Κλινική Άσκηση, Καλλιτεχνικό Εργαστήριο, Διαδραστική διδασκαλία, Εκπαιδευτικές επισκέψεις, Εκπόνηση μελέτης (project), Συγγραφή εργασίας / εργασιών, Καλλιτεχνική δημιουργία, κ.λπ.

Αναγράφονται οι ώρες μελέτης του φοιτητή για κάθε μαθησιακή δραστηριότητα καθώς και οι ώρες μη καθοδηγούμενης μελέτης σύμφωνα με τις αρχές του ECTS

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Περιγραφή της διαδικασίας αξιολόγησης

Γλώσσα Αξιολόγησης, Μέθοδοι αξιολόγησης, Διαμορφωτική ή Συμπερασματική, Δοκιμασία Πολλαπλής Επιλογής, Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης, Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων, Επίλυση Προβλημάτων, Γραπτή Εργασία, Έκθεση / Αναφορά, Προφορική Εξέταση, Δημόσια Παρουσίαση, Εργαστηριακή Εργασία, Κλινική Εξέταση Ασθενούς, Καλλιτεχνική Ερμηνεία, Άλλη / Άλλες

Αναφέρονται ρητά προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης και εάν και που είναι προσβάσιμα από τους φοιτητές.

Γλώσσα: ελληνική

Οι φοιτητές/τριες αξιολογούνται με γραπτή εξέταση. Μπορούν να ενισχύσουν τον βαθμό τους ως τρεις επιπλέον μονάδες, εκπονώντας ερευνητική εργασία στο πλαίσιο του μαθήματος.

Η εργασία αφορά:

Συλλογική πρωτογενούς λαογραφικού υλικού (παραμύθια ή παροιμίες).

Εργασίες αποδελτίωσης: αποδελτίωση σειρών περιοδικών για την εύρεση δημοσιευμένων παροιμιών ή παραμυθιών. Προσπάθεια ένταξης των παραμυθιών στον διεθνή κατάλογο ΑΤ.

Γ) Μορφολογικές αναλύσεις:

1. Προσδιορισμός των τύπων παραμυθιών μιας περιοχής

2. Ανάλυση σύμφωνα με τη μορφολογία του V. Prop (λειτουργίες- δρώντα πρόσωπα- σκηνές) ή του A. J. Greimas (φορμαλιστική εκδοχή του στρουκτουραλισμού)

Δ. Αναλύσεις περιεχομένου (με βάση μια συγκεκριμένη συλλογή παραμυθιών) μπορούν να αναλυθούν:

1. Γονικές κι οικογενειακές σχέσεις.

2. Έμφυλες σχέσεις.

3. τυπολογία της ετερότητας (υπερανθρώπινες- υπανθρώπινες φιγούρες, οι κακοί στο παραμύθι, οι ξένοι κλπ.

4. Η φύση και το φυσικό περιβάλλον. Ανθρωπογενής και φυσικός χώρος

5. Η οργάνωση του χρόνου

6. Το σώμα και οι συμβολισμοί του

7. Έθιμα και τελετουργίες.

Ο μετασχηματισμός των παραμυθιών σε νέα συμφραζόμενα (εικονογραφημένα παραμύθια/ κινηματογράφος/ διαδίκτυο)

Η χρήση παραμυθικών στοιχείων στη λόγια λογοτεχνία (ποίηση, πεζογραφία, θέατρο).

Αφήγηση λαϊκών παραμυθιών – εφαρμοσμένη λαογραφία και θεατρική λαογραφία.

Abrahams, R., “Proverbs and proverbial expressions” στο Folklore and Folklife: An Introduction, R. Dorson (επιμ.), 1972, σσ. 117-125.

Antti, A. and Thomson, S., The Types of the Folktale. A Classification and Bibliography. Helsinki: F.F. Communications, No, 184.

Dawkins, R., Forty-Five Stories from the Dodekanese, Cambridge 1950.

Dawkins, R., Modern Greek Folktales, Oxford, O.U.P. 1910.

Dundes, A. & Arewa. O., “Proverbs and ethnography of speaking folklore” στο American Anthropologist 66 (1964), σσ. 70-85.

Dundes, A., “On the structure of the proverbs” Proverbium τ. 25 (1975), σσ.961-973.

Levi-Strauss, Cl., Μύθος και νόημα, (μετ. Β. Αθανασόπουλος), Αθήνα: Καρδαμίτσας 1986.

Levi-Strauss, Cl., Το ωμό και το μαγειρεμένο. Μυθολογικά Ι (μετ. Μ. Λώμη), Αθήνα: Αρσενίδης 2001.

Lüthi, M., Το λαϊκό παραμύθι ως ποίηση (μετ. Ε. Κατρινάκη), Αθήνα: Πατάκης 2018.

Propp, V., Μορφολογία του παραμυθιού. Η διαμάχη με τον Claude Levi-Strauss και άλλα κείμενα, (μετ. Α. Παρίση), Αθήνα: Καρδαμίτσας 1987.

Stith, Th., Motif Index of Folk Literature, Copenhagen 1955-58.

Αγγελοπούλου, Α. και Μπρούσκου, Αι., Επεξεργασία παραμυθιακών τύπων και παραλλαγών ΑΤ 700-749, Αθήνα: Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας 1994.

Αγγελοπούλου, Α., Ελληνικά παραμύθια Α. Οι παραμυθοκόρες, Αθήνα: Εστία 1991.

Αγγελοπούλου, Α., Ελληνικά παραμύθια Β. Τα Αλληλοβορά, Αθήνα: Εστία 2004.

Αλεξιάδης Αλ. Μ., Έντυπα μέσα επικοινωνίας και λαϊκός πολιτισμός, Αθήνα: Καρδαμίτσας 2011.

Αλεξιάδης Αλ. Μ., Έντυπη διαφήμιση και λαϊκός πολιτισμός, Αθήνα: Αρμός 2014.

Αλεξιάδης, Μ. Αλ., Νεωτερική ελληνική λαογραφία. Συναγωγή μελετών, Αθήνα: Καρδαμίτσας 2008.

Αυδίκος, Ε., Το λαϊκό παραμύθι. Θεωρητικές προσεγγίσεις, Αθήνα: Οδυσσέας 1994.

Διαβάζω 108 (1984): Αφιέρωμα: Οι παραμυθάδες: Περώ, Γκρίμ, Άντερσεν (επιμ. Η. Παπαλεξόπουλος)

Διαβάζω 130 (1985): Το ελληνικό παραμύθι (επιμ. Γ. Γαλάνης)

Δουλαβέρας, Α. Ν., Νεοελληνικός παροιμιακός λόγος, Θεσσαλονίκη: Σταμούλης Αντ. 2010.

Ιωάννου Γ., Τα παραμύθια του λαού μας, Αθήνα: Ερμής 2008.

Καμινιώτης, Β. Φ., Μάγισσες και μαγείρισσες. Διατροφή, μαγεία και γυναικεία εξουσία στους Καραγκούνηδες της Δυτικής Θεσσαλίας, Αθήνα: Ηρόδοτος 2016.

Καπλάνογλου, Μ., Κόκκινη κλωστή κλωσμένη. Λαϊκά παραμύθια και αφηγητές του Αιγαίου, φωτ. Ν. Οικονομόπουλος, Αθήνα: Υπουργείο Αιγαίου, ΚΕ.ΜΕΛ.ΚΑ & Πατάκης 2004.

Καπλάνογλου, Μ., Παραμύθι και αφήγηση στην Ελλάδα. Μια παλιά τέχνη σε μια νέα εποχή: Το παράδειγμα των αφηγητών από τα νησιά του Αιγαίου και από τις προσφυγικές κοινότητες των μικρασιατών Ελλήνων, Αθήνα: Πατάκης 2002.

Κεχαγιόγλου Γ., (επιμ) Τα παραμύθια της Χαλιμάς, Αθήνα: Ερμής 1988.

Κυριακίδης Στ., Ελληνική λαογραφία. Μέρος Α’ Τα μνημεία του λόγου, Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών 1922.

Κυριακίδου-Νέστορος, Α., «Η ερμηνεία των μύθων από την αρχαιότητα ως σήμερα», στο: Ι. Θ. Κακριδής (επιμ.), Ελληνική μυθολογία, τ. 1-Εισαγωγή στο μύθο, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών 1986, σσ. 240-303.

Κυριακίδου-Νέστορος, Α., Η θεωρία της ελληνικής λαογραφίας, Αθήνα: Μωραίτης 1978.

Λουκάτος, Δ. Σ., Εισαγωγή στην ελληνική λαογραφία, Αθήνα: ΜΙΕΤ 1992. (σελ. 93-162)

Λουκάτος, Δ. Σ., Νεοελληνικοί παροιμιόμυθοι, Αθήνα: Ερμής 1978.

Λυδάκη, Α., Ίσκιοι κι αλαφροϊσκιωτοι. Λαϊκός λόγος και πολιτισμικές σημασίες, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα 2003.

Μέγας Γ. Α, Ελληνικά παραμύθια, Αθήνα, Εστία 2011[1η έκδοση 1962]

Μέγας, Γ.Α., Το ελληνικό παραμύθι. Αναλυτικός κατάλογος τύπων και παραλλαγών κατά το σύστημα Aarne-Thomson (FFC184), Τεύχος πρώτον: Μύθοι ζώων, (Γεωργίου Μέγα Κατάλογος Ελληνικών Παραμυθιών-1), Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών 1978.

Μερακλής, Μ.Γ., Ελληνική λαογραφία, Αθήνα: Οδυσσέας 2004. (σελ. 283-369)

Μερακλής, Μ.Γ., Έντεχνος λαϊκός λόγος. Κείμενα και κριτική του νεοελληνικού λόγου, Αθήνα: Καρδαμίτσας 2007.

Καμινιώτης, Β. Φ., Οι ήρωες του Σοφοκλή ως «άλλοι». Ζητήματα ετερότητας στην αρχαία ελληνική τραγωδία και κοινωνία του 5ου αιώνα π. Χ., Αθήνα: Ηρόδοτος 2022.

Πολίτης, Ν. Γ., Παροιμίαι. Μελέται περί του βίου και της γλώσσης του Ελληνικού λαού, Α’-Δ’, Αθήνα: Ιστορική Έρευνα χ.χ.

Χατζητάκη-Καψωμένου. Χ., Θησαυρός νεοελληνικών αινιγμάτων, Κρήτη: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2009.